Aktif ve Reaktif Güç Nedir?
Aktif ve Reaktif Güç Nedir?
Tesiste bulunan enerji ihtiyacının karşılanmasında şebekeden enerji çekilip sisteme sunulmaktadır. Bu enerjinin, çalışma şartlarını yerine getirmek üzere kullanılan kısmı aktif güç şeklinde ifade edilir. Birimi watt olup P harfiyle gösterilir. Enerjinin kullanılamayıp kayıp halde dolaşan kısmı enerji iletim hatlarında bazı olumsuzluklar doğurabilir. Hatlarda yaşanabilecek gerilim düşümü bu olumsuzluklardan birisidir. Aktif güç kullanılarak motorların dönmesi, aydınlatmanın çalışması sağlanabilir. Reaktif enerji ise işe yaramaz ve kayıp enerji olarak tarif edilir. Motor ve trafo gibi manyetik alan ve bobin ile çalışan makineler reaktif güç çekmektedir
Aktif ve Reaktif Güç
Aktif ve reaktif güç nedir diye bakıldığında, şebekeden çekilen ve işe yarayan enerjinin aktif güç, şebekeye geri iade edilen enerjinin ise reaktif güç olduğu söylenebilir. Reaktif güç endüktif yük üzerinde harcanmamaktadır. Depo edilmesi ve sonrasında tekrar kaynağına gönderilmesi söz konusudur. Q harfiyle gösterilen reaktif güç gerilim ve akım arasında bulunan faz farkı neticesinde ortaya çıkar.
Endüktif reaktif akım ise manyetik alan oluştuğunda şebekeden çekilen ve ortadan kalktığında iade edilen mıknatıslanma akımıdır. Ayrıca aktif güç dirençler; reaktif güç kapasitif reaktanslar ve endüktif tarafından çekilir. Bir devre ünitesinde direnç ve reaktans bir arada bulunuyorsa aktif ve reaktif güç de bir arada bulunur. Bu durumda akım ile gerilimin çarpımı görünür gücü vermektedir.
Reaktif Gücün İşlevi ve Oluşumu
Gerilim ve akım alternatif akım devrelerinde senkronize olamadığında reaktif güç oluşmaktadır. Fazla miktarda oluşan reaktif güç sistemin güç faktörünü düşüreceği için işletme verimliliğinde azalma yaşanacaktır. Bununla birlikte voltaj düşümleri, fazladan iletim kayıpları ve ısınma da görülebilir. Kayıp olarak nitelendirilen ve kullanılmayan gücün önemli bir işlevi bulunmaktadır.
Aktif gücün elektrik yüklerine tam olarak aktarılabilmesi noktasında gerilim düşümlerinin de önlenmesi önem arz eder. Bu aktarım işleminin sağlıklı olması ve gerilim düşümlerinin önlenmesi için sistem üzerinde reaktif gücün bulunması gerekmektedir.
Reaktif Güç Kaç Olmalıdır?
Fantom güç veya sanal güç olarak da bilinen reaktif güç VAR ile ölçümlenir. Bobinler ve kapasitörler güç tüketmediği halde devrelerde manyetik alan oluşumu gerçekleşebilir. Oluşan bu manyetik alan neticesinde akım ve gerilim ölçümlerinde değişim meydana gelebilir.
Akım ve gerilim arasında bulunan açı farkı sanal gücün görünür güç karşısında ortaya çıkan durumunu açıklamaktadır. İletken trafo veya jeneratör hesaplamaları görünür güç dikkate alınarak yapılır. Pratik elektrik yükleri yalnızca rezistif durumda olabileceği gibi kapasitif, rezistif ve endüktif özellikleri de birlikte barındırabilir.
Aktif güç tek başına rezistif devrelerde bulunur ve güç faktör değeri bir olmaktadır. Aktif ve reaktif gücün bir arada olduğu devrelerde endüktif rezistif ve kapasitif özellikler bulunmaktadır. Reaktif güç tüketiminin, belirlenen sınırlar içerisinde tutulması ve aktif güç tüketiminin % 20’sini aşmaması gerekir. Bu sınır aşıldığında ceza uygulanabilir.